Wat Jozef ons leert over ups en downs in het leven

Van put naar paleis

29 januari 2019 · Leestijd 5 min ·

Als er íemand in de Bijbel kan meepraten over tegenslagen, is dat Jozef wel. Zijn broers haten hem, gooien hem in een put en verkopen hem naar Egypte, en eenmaal daar belandt hij al snel in de gevangenis. Maar daar eindigt het niet. Uiteindelijk wordt hij onderkoning en redt hij het land én zijn familie van een hongersnood. Wat is Jozefs geheim?

Hoe het allemaal fout liep

Jozef is zijn vaders lievelingetje, omdat hij de eerste zoon is van Jakobs lievelingsvrouw Rachel. Hij krijgt dan ook een mooie jas van zijn vader – tot grote ergernis van zijn tien oudere broers, die hem erdoor haten (Genesis 37:4). Daarnaast droomt Jozef meerdere keren dat zijn broers voor hem buigen. De broers zijn er helemaal klaar mee en willen van hun verwende broertje afkomen. Ze bedenken een list: ze gooien hem in een put en verkopen hem uiteindelijk als slaaf aan handelaars die naar Egypte onderweg zijn.

Eenmaal in Egypte komt Jozef in het huis van Potifar terecht, een belangrijke man aan het hof van de farao. Het valt op dat God aan Jozefs zijde staat en dat daardoor alles goed met hem gaat, en al snel vertrouwt Potifar Jozef zijn huis toe. Maar dan gaat het mis. Potifars vrouw ziet de knappe Jozef wel zitten om een keer het bed mee te delen. Jozef weigert haar toespelingen – waardoor Potifars vrouw zeer beledigd is en aan haar man vertelt dat Jozef háár probeerde te verleiden. Potifar is woedend en zorgt ervoor dat Jozef in de gevangenis belandt.

Hoe het weer goed kwam

In de gevangenis komt Jozef in contact met medegevangenen, een schenker en een bakker van het hof van de farao. Allebei hebben ze opvallende dromen gehad en willen ze weten wat die betekenen. Jozef blijkt zijn gave voor droomuitleg nog niet te zijn verloren; hij vertelt, met de hulp van God, de schenker en de bakker wat hen gaat overkomen. De bakker wordt onthoofd (!) en de schenker wordt vrijgelaten en krijgt zijn baan terug. En zo gebeurt het ook.

Twee jaar later, als ook de farao een bijzondere droom krijgt, weet de schenker – die inmiddels opperschenker is – Jozef te tippen. Zodoende komt Jozef voor de farao te staan, en legt hij zijn droom uit: Egypte zal zeven jaar voorspoed hebben, en daarna zeven jaar hongersnood. Ook komt hij met een slim plan om met de hongersnood te dealen. Dat valt in de smaak bij de farao en hij maakt Jozef onderkoning. Uiteindelijk helpt Jozef Egypte inderdaad door de hongersnood heen en kan hij ook zijn broers – die bij hem aankloppen om hulp, zonder dat ze Jozef herkennen – redden.

Gods plan met Jozef

In Genesis 45, wanneer onderkoning Jozef zichzelf aan zijn broers bekendmaakt, vat hij heel mooi samen hoe God in zijn leven werkt. “(…) wees niet bang en maak jezelf geen verwijten dat jullie mij verkocht hebben en dat ik hier ben terechtgekomen, want God heeft mij voor jullie uitgestuurd om jullie leven te redden. Niet jullie hebben mij dus hierheen gestuurd maar God; door hem ben ik de belangrijkste raadsman van de farao geworden (…)” (vers 5, 8). Jozef beseft dat God zijn leven leidt. En dat er soms erge dingen zijn gebeurd, waardoor er mooie dingen mogelijk werden. Elke fase, elke gebeurtenis in zijn leven heeft een betekenis gehad. En het belangrijkste: al die tijd heeft God hem niet losgelaten, en bleef Jozef op God vertrouwen.

Jozefs mentaliteit in óns leven

In deze wereld stellen mensen stellen je teleur, kwetsen je of liegen tegen je, waardoor het leven anders loopt dan je verwacht. Een collega brengt een fout van jou aan het licht bij je leidinggevende, waardoor je die nieuwe opdracht niet krijgt. Vriendinnen profiteren van je goedheid, maar als het puntje bij paaltje komt, staan ze niet voor je klaar. Of er gebeurt iets totaal onverwachts in je leven – je moet bijvoorbeeld verhuizen vanwege het werk van je man, of je kind heeft veel zorg nodig – waardoor je je eigen plannen aan de kant moet schuiven.

Kijk dan naar Jozef. In zijn leven moet hij dealen met veel tegenslagen, mensen die hem verraden, onverwachte gebeurtenissen die zijn leven radicaal veranderen. Maar hij blijft op God vertrouwen. Het valt op hoe hij met God leeft en hoe God hem zegent – ook al werkt hij als slaaf, ver bij zijn familie vandaan. Uiteindelijk vallen de puzzelstukjes in elkaar, ook al zien we dat onderweg nog niet. God heeft zijn leven in Zijn hand. En ook het onze.

Meer lezen
In januari en februari volgen we vier bijbelse personen die in hun leven te maken kregen met een 'omweg'. Lees hier ook het verhaal van Elisabeth.