Riannes zoon verbrak het contact
'De deur zal altijd open blijven staan'
Toen haar zoon ervoor koos om het contact met zijn moeder te verbreken, voelde Rianne zich erg gekwetst. “Hij stuurde mij op advies van een pastoraal werker een mail waarin hij vertelde dat hij geen contact meer wilde.” Waarom kiezen mensen er soms voor om dit te doen? En hoe werkt dat eigenlijk - kan je je vader en moeder eren én tegelijkertijd het contact verbreken?
In het boek Verbroken contact tussen ouder en kind schrijf Anita Drost dat de kans op verbroken contact na een scheiding groter is. In het geval van Rianne lijkt dit ook de oorzaak geweest te zijn. “Mijn zoon was vijf toen mijn ex en ik scheidden. Op z’n twaalfde ging hij bij zijn vader wonen. Dat was een heftige periode. Een kind kan wel twee huizen hebben, maar geen twee ‘thuizen’. Ik moest hem toen al loslaten. Mijn zoon verwijt mij dingen die voor mij klein, maar voor hem blijkbaar heel groot zijn. Zoals dat hij net na de scheiding een keer niet naar zijn vader mocht. Het erge is dat ik het me niet meer kan herinneren. Ik vind het drastisch dat hij het contact meteen verbrak. Ik zou er zo graag met hem over praten.”
Hulp van de (A/a)nder
Als mensen contact verbreken, is dat veelal omdat ze ervaren niet zichzelf te mogen zijn bij hun ouders. Of omdat ze keer op keer gekwetst worden, merkt psychologe Michelle van Dusseldorp in haar praktijk. “Zij hebben het zó nodig dat een ouder zegt: ‘Je hebt gelijk. Ik deed je pijn en heb daar zo’n spijt van! Ik wil leren om zo met je om te gaan dat jij jezelf kunt zijn.’ Je kunt hulp inroepen om te horen wat er leeft in het hart van je kind, met een derde persoon erbij. Dat is heel moeilijk, want het raakt je als ouder. Je bent geneigd om in de verdediging te schieten en te wijzen op de mooie dingen die er wél waren. Daarom is hierbij hulp nodig,” vertelt Michelle.
‘Ik hoorde Gods stem die zei dat ik op mijn zoon moest wachten’
Het ging Rianne door merg en been, toen ze las dat haar zoon het contact wilde verbreken. “Ik was heel verdrietig en bracht dit steeds bij God. Tijdens een autorit werd ik overmand door verdriet en riep uit: ‘Heer, help mij! Ik kan dit niet alleen.’ Toen kwam het verhaal van de verloren zoon in mijn gedachten. Ik hoorde ik Gods stem die zei dat ik op mijn zoon moest wachten, want hij zál komen. Door de jaren heen kwam dit diverse malen terug. Dat geeft ontzettend veel rust.”
‘Eer je vader en moeder’, maar hoe?
Rianne vindt het moeilijk om iets te zeggen over de vraag of je als christen het contact mag verbreken. Ze is geneigd om te zeggen dat je als christen het contact niet mag verbreken, omdat er in de Bijbel staat dat je je vader en moeder moet eren. Hier haakt psychologe Michelle van Dusseldorp op in: “Eren komt vanuit een Hebreeuws woord dat staat voor ‘gewicht geven aan’. Je mag je ouders zien zoals ze zijn. Je mag de goede kanten en de schaduwkanten kennen. Je mag dankbaar zijn voor het leven dat je door je ouders ontving, maar je hoeft niet met hen om te gaan op een manier dat ze jouw geestelijke of psychische gezondheid beschadigen.”
Soms is het volgens de psychologe nodig om het contact te verbreken. “In enkele gevallen zijn er in een gezin zulke disfunctionele patronen, dat ze slechte vruchten voortbrengen: ernstige psychische klachten. Sommige mensen in zo’n systeem hebben daar geen last van, maar vaak is er één die de ongezondheid van het hele systeem draagt. Het lijkt voor de anderen in zulke gezinnen of deze personen alles uitvergroten, maar ze beleven het echt zo,” legt ze uit. “Om bij je eigen hart te komen, is het soms nodig om het contact te verbreken. Maar het moet altijd een doel hebben, namelijk sterker en gezonder worden om ouders en familie onvoorwaardelijk lief te hebben, zonder jezelf tekort te doen.”
Contact verbreken ≠ vrijheid
Volgens systeemtherapeut Froukje Prins voelt een breuk met je ouders nooit als bevrijding. “Het geeft vaak klachten van slapeloosheid, stress, migraine en piekeren. Daarnaast heeft het invloed op je zelfbeeld, want het beïnvloedt jouw zoon- of dochter-zijn,” zegt ze. “Vrijheid is wel te vinden in de erkenning van verbondenheid. Want je bent nu eenmaal kind van je moeder, maar je hoeft het niet eens te zijn met haar keuzes.”
‘Ik zoek geen contact, want dan zou ik over zijn grens heen gaan’
De deur blijft openstaan
Begrip hebben voor elkaar is heel belangrijk, meent Froukje. “Anderen kunnen daarin een belangrijke rol spelen. Iemand die de ander steunt en luistert zonder oordeel en zonder meteen te adviseren. Dat kan ruimte geven, zodat de relatie weer zuurstof krijgt.” Psycholoog Michelle vult aan: “Er zijn helaas ook relaties die nooit meer hersteld worden. Dan is er sprake van een rouwproces. Dat is een gebrokenheid die je altijd met je meedraagt.”
In dat stadium is Rianne nog niet. Ze koestert hoop. “Mijn zoon wilde geen contact meer en daarom zoek ik ook geen contact. Anders zou ik over zijn grens heen gaan. In mijn reactie op zijn mail waarin hij het contact verbrak, zei ik dat het me spijt dat ik dingen deed die voor hem zo moeilijk zijn. En dat de deur altijd voor hem open blijft staan. Ik blijf op hem wachten. Met open armen.”
Geschreven door
Corina Schipaanboord
